Projekt Wolontariat Lubelski jest realizowany w ramach
obchodów Europejskiej Stolicy Młodzieży Lublin 2023
Baza wiedzy Wolontariusza(-ki)
WOLONTARIAT - co to jest?
Przez pryzmat swoich doświadczeń i skojarzeń, każdy inaczej postrzega wolontariat i rolę wolontariusza(-ki) – dla jednych będą to zbiórki charytatywne, a dla innych opieka nad osobą chorą czy z niepełnosprawnością.
Wolontariat (z łac. Voluntas) oznacza dobrą wolę lub dobrowolność. Jest to działanie podejmowane bezinteresownie oraz świadomie na rzecz innych osób, z wyłączeniem związków rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskich. Działalność ta polega przede wszystkim na poświęceniu energii i czasu na rzecz potrzebujących. Ma również charakter bezpłatny.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie jest to ochotnicza (dobrowolna) praca na rzecz m.in. organizacji pozarządowych, organizacji kościelnych czy administracji publicznej wykonywana bez wynagrodzenia.
Z kolei Centrum Wolontariatu definiuje “wolontariat” jako świadomą, dobrowolną działalność podejmowaną na rzecz innych, wykraczającą poza więzy rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.
Typy wolontariatu
- Wolontariat stały
Wolontariusz(-ka) wykonuje określoną pracę na rzecz organizacji w sposób ciągły i długookresowy.
- Wolontariat akcyjny
Wolontariusze(-ki) angażują się w działania trwające jednorazowo lub cyklicznie (raz na 3/6 miesiące/miesięcy).
- Wolontariat zagraniczny
Polega na przeprowadzaniu międzynarodowych wymian wolontariuszy(-ek). Wolontariusze(-ki) świadczą wówczas pomoc na rzecz organizacji zagranicą. W zamian otrzymują zazwyczaj zakwaterowanie, wyżywienie, kurs języka urzędowego oraz kieszonkowe.
- Praktyki i staże
W sytuacji, gdy są podejmowane dobrowolnie oraz nieodpłatnie, również stają się rodzajem wolontariatu.
- E-wolontariat
To typ wolontariatu, który powstał całkiem niedawno, a polega na angażowaniu się w działania przez internet. Może on polegać na wykonywaniu różnych prezentacji, tłumaczenia tekstów czy udzielaniu porad na forach.
Kim jest wolontariusz(ka)?
Wolontariusze(-ki) to osoby, które dobrowolnie i bez wynagrodzenia niosą pomoc, angażują się w pracę na rzecz osób i instytucji działających w różnych obszarach życia społecznego. Można ich spotkać między innymi w świetlicach, hospicjach, domach pomocy społecznej, na koncertach i festiwalach, konferencjach, w muzeach i schroniskach dla zwierząt. Pracują w instytucjach publicznych, organizacjach pozarządowych, placówkach kultury, sportu i wielu innych.
Od czego zacząć?
Warto odpowiedzieć sobie na kilka pomocniczych pytań:
-
Czy łatwo nawiązuję kontakty z ludźmi?
Wolę pracować z dziećmi, osobami starszymi, rówieśnikami czy może indywidualnie? Mam łatwość w nawiązywaniu nowych znajomości? -
Co chcę robić jako wolontariusz(-ka)?
Czy chcę opiekować się dziećmi, pomagać w organizowaniu różnych wydarzeń kulturalnych, zajmować się zwierzętami? A może wolę projektować strony internetowe bądź ulotki, wykonywać prace biurowe albo tłumaczenia z/na język obcy? - Jak dużo czasu mogę poświęcić na wolontariat?
-
Jakie mam umiejętności?
Jakimi dysponuje talentami, predyspozycjami i zainteresowaniami, które chcę wykorzystać i rozwijać pełniąc wolontariat? Czego chcę się nauczyć? - Czego chcę się nauczyć?
Prawa i obowiązki wolontariusza(-ki)
Zasady, na jakich może odbywać się wolontariat, określa ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Warto, abyś jako wolontariusz(ka) miał(a) świadomość swoich praw i obowiązków, z których możesz korzystać, angażując się w wolontariat.
Obowiązki wolontariusza(-ki)
- Musisz posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń.
- Masz obowiązek wykonywania świadczeń zgodnie z zawartym porozumieniem.
Prawa wolontariusza(-ki)
- Masz prawo zawrzeć porozumienie o współpracy z organizacją lub instytucją, na rzecz której działasz jako wolontariusz(ka). W porozumieniu musi zostać określony zakres Twoich obowiązków, okres trwania porozumienia, możliwość i sposób jego rozwiązania oraz inne kwestie ważne dla Ciebie i placówki, w której działasz.
– Jeśli Twój wolontariat trwa dłużej niż 30 dni, to porozumienie musi być zawarte w formie pisemnej.
– Jeśli Twój wolontariat trwa nie dłużej niż 30 dni, to porozumienie może być ustne, ale masz prawo żądać potwierdzenia go na piśmie.
- Masz prawo otrzymać pisemne zaświadczenie o odbywaniu przez Ciebie wolontariatu, w tym o zakresie swojej pracy.
- Na Twoją prośbę korzystający może wystawić pisemną opinię na temat Twojego wolontariatu.
- Masz prawo do ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków oraz innego zaopatrzenia z tytułu wypadków lub chorób zawodowych.
- Masz prawo uzyskać informację o ryzyku dla zdrowia i bezpieczeństwa wynikającego z wykonywanych przez Ciebie czynności oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
- Masz prawo do odpowiednich środków ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju świadczeń i zagrożeń związanych z ich wykonywaniem.
- Masz prawo do pokrywania przez korzystającego kosztów Twoich podróży służbowych i diet, na dotyczących pracowników zasadach określonych w odrębnych przepisach
– Możesz zwolnić korzystającego z tego obowiązku, ale tylko w formie pisemnej. Często zwolnienie to jest częścią porozumienia.
Motywacja i szansa na rozwój
Koordynatorzy(-rki) pracy wolontariackiej w organizacjach pozarządowych, instytucjach publicznych, liderzy(-rki) wolontariatu pracowniczego, jak i sami ochotnicy(-czki) obserwują wzrost znaczenia kwalifikacji zawodowych i kompetencji uzyskiwanych podczas pracy.
Szczególnie ludzie młodzi, wchodzący na rynek pracy, osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, mające największe trudności w znalezieniu zatrudnienia, jak również pracownicy(-czki) firm działający wolontariacko w ramach wolontariatu pracowniczego, doceniają kształtowane poprzez wolontariat umiejętności i postawy przydatne w pracy zawodowej.
Jeśli myślisz o wejściu lub powrocie na rynek pracy bądź też o zmianie zawodu, wolontariat może być ważnym etapem w zdobyciu doświadczenia, umiejętności i referencji. Jako jedna z form edukacji nieformalnej daje możliwość wypróbowania sił w różnych dziedzinach życia społecznego i pozwala na zbadanie nowych obszarów pracy.